«تابستان خود را چگونه گذراندید» دومین موضوع کلیشه‌ای است که از زمان تأسیس اولین کلاس انشاء تا همین اواخر، عنوان انشاء دانش‌‌آموزان در ابتدای سال تحصیلی بود. امروز به لطف شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام نیازی نیست که از دوست و آشنا، یا حتا همکلاسی آینده بپرسید تابستان را چگونه گذرانده است. شاید بهتر باشد امروز از خودمان بپرسیم سهم کسب‌وکار ما از گذران وقت مردم در تابستان چقدر بوده؟ تعطیلات تابستانی در ایران مصادف است با همزمانی تعطیلی مدارس، طولانی‌تر شدن روزها و درمجموع وقت بیشتر که طبیعتا میزان هزینه پرداخت شده بابت برخی از موارد را نسبت به سایر ایام سال افزایش می‌دهد.
به زبان ساده‌تر یکی از دلایل هزینه‌کرد مردم برای یک حوزه مشخص وقت است. به این معنی که مثلا در کشور ایسلند که بالاترین میزان وقت مردم صرف مطالعه می‌شود تمام حوزه‌های مرتبط با مطالعه اعم از تحقیق، پژوهش، داستان و رمان، صنعت چاپ و نشر و.. از بازاری با پتانسیل بسیار بالا برخوردار است. در این مطلب مشخصا به تحلیلی از آمار «نحوه گذران وقت مردم ایران» در تابستان سال 94 خواهیم پرداخت. این آمار سال گذشته توسط مرکز آمار ایران بر اساس میانگین جمعیت بالای 15 سال با تفکیک شاخصهای نسبتا جزئی پرداخته است.
شاخصهای تعیین کننده این آمار استنباطی به سرعت تغییر نمی‌کند. بنابر این آمار ارائه شده، تا در هر سال پس از استخراج با حدود کمتر از 2دهم درصد تغییر مثبت یا منفی قابل استناد است. روش مطالعه و استناد به این آمار بر اساس میزان وقت متوسط سپری شده یک فرد بالغ بالای 15 سال در تابستان رطول یک شبانه روز کامل (24 ساعت) در مناطق شهری ایران است. هرجا در این مطلب «گذران وقت» اشاره کردیم یعنی میزان فعالیت شخص در طول شبانهروز. اولویت فهرست زیر بر اساس بیشترین میزان زمان صرف شده در طول یک شبانه روز است.
- نگهداری و مراقبت شخصی: هر ایرانی به طور متوسط 13 ساعت و 39 دقیقه از شبانه روز خود را اختصاص به نگهداری و مراقبت شخصی نموده است که شامل فعالیت‌هایی است که توسط خود شخص بر حسب یا ضرورت نیازهای زیستی انجام گرفته و معمولا بدون دستمزد است. مثل خوردن، خوابیدن، استراحت کردن، استحمام، دعا، نیایش، تفکر، آسودگی (سپری کردن وقت بدون انجام هیچ کار خاصی) برنامه ریزی و..
- امور خانه‌داری و خانواده‌داری: هر ایرانی بالغ به طور متوسط حدود 3 ساعت 23 دقیقه از شبانهروز خود را اختصاص به امور خانه‌داری می‌کند که عبارت است از انجام فعالیت بدون دستمزد برای خانواده مثل: تهیه غذا، نظافت منزل، خرید و سفر به همین منظور، دید و بازدید اقوام و سفر به همین منظور.
- کار و فعالیتهای شغلی: هر ایرانی در تابستان به طور متوسط 2 ساعت و 45 دقیقه از وقت خود در شبانهروز را صرف فعالیتهای شغلی با هدف کسب‌درآمد می‌کند. این آمار بدون در نظر گرفتن وقت صرف شده برای موارد جانبی آن مثل رفت و آمد، ناهار، استراحت، نماز یا دعا و همچنین سایر مواردی مثل تلفن به خانواده در محل کار و غیره است.
- استفاده از رسانه‌های اجتماعی: هر ایرانی به طور متوسط 2 ساعت و 15 دقیقه از وقت خود در شبانهروز را صرف استفاده از رسانه‌های دیداری، شنیداری مثل تلوزیون، رادیو، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی (با هدفی غیر از درآمد یا آموزش) می‌کند.
- مشارکت‌های اجتماعی: حدود 1 ساعت و 6 دقیقه از وقت هر شهروند شهرنشین ایرانی در تابستان صرف فعالیتهای اجتماعی، عمومی می‌شود که مشخصا شامل خیریه‌های داوطلبانه نیست، مشارکت در رودادهای ملی، مسئولیت اجتماعی و مواردی از این دست است که جنبه درآمدزایی برای خود شخص دارد. حضور در سخنرانی، راهپیمایی، انتخابات، اصناف شغلی، محلی و ..
- فعالیتهای فرهنگی تفریحی: هر ایرانی به طور متوسط روزانه 21 دقیقه از وقت خود را صرف اموری مانند سینما و موزه، باغ‌وحش، پارک یا مسابقات ورزشی می‌کند که این آمار صرفا اختصاص به سه ماهه تابستان دارد.
- ورزش و فعالیتهای مرتبط: ایرانیان در تابستان روزانه 16 دقیقه ورزش می‌کنند. با توجه به وقت آزاد، طولانی بودن ساعات روز و امکان استفاده بهتر از هوای آزاد نسبت به زمستان آمار قابل ملاحظه‌ای به شمار نمی‌آید.
- آموزش، مطالعه و فراگیری: اولویت هشتمایرانیان در طول تابستان است. هر ایرانی تنها 14 دقیقه از وقت خود را در تابستان صرف آموزش و مطالعه رسمی و غیر رسمی می‌کند که آمار بسیار پائینی به نسبت سایر موارد است.
- فعالیتهای خیرینه و داوطلبانه: کم‌ترین وقت ایرانیان در طول تابستان صرف امور خیریه و بشر‌‌دوستانه می‌شود که تنها 2 دقیقه در روز است. با توجه به فرهنگ ایرانی مذهبی این وقت در طول شبانهروز بسیار ناچیز است.
اگر با کمی دقت بیشتر این آمار بررسی شود خواهید دید که فرصت‌های سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار چگونه از آن قابل استخراج است. از حالا تصمیم بگیرید که سال آینده چه سهمی از جمعیت بالای 15 سال ایران که تقریبا 74درصد از کل جمعیت 77 میلیون نفری کشور را تشکیل می‌دهند. این آمار شامل جزئیات جنسیت به تفکیک مرد / زن، سطح سواد افراد به تفکیک و همچنین نسبت رشد آن بین سالهای 1388 تا 1394 است که توسط مرکز آمار ایران انجام شده است. می‌توایید گزارش 30 صفحه‌ای آن را از اینجا دریافت کنید.
